Ğədimə vaxtonədə  xışmətinə  Ərəbistonədə xəyəmandə çar  Senxərib bey,  binim Assiriya iyən Neneviyaən çe əy hukumətəti jintono bey. Əv bə ıştə keşvəri tazisə varde koon pape bedənıbe, keşvəri koon çe əy de ıştə pandinəti iyən navəjənəti cər bıə  iminə vəzir Heykər bardedəbe. Diə məkə ki,Heykər ve bərdoşt, ğurbin, cərə odəm de, çe keşvəri imnə tovığ be, ıştəni hiç hərəbaxt osəmedənıbe: çe əy tumi damədə bardə fərzəndış nıbe. Heykər hejo bə xıfət be ki, əv ıştə nomi, ıştə dəvləti bo kiyro obəqəte. Heykəri şest qılə jenlş hestbe, ıştə roti eqırdədə bo əvon har qılə kə ejə bəbe. Heykər bə şəv-bə ruj bə Xıdo bə lovəbe, orəxədə bəray oməy ki, ıştə hovə  zoə hırdəni bo ıştə bə zoəti peqəto.

Heykər, hırdəni bə ıştə kə vardəcəğın bo əyro həşt xonəxo reçin, xəşə şıtə moynə, həşt xonəxoən dayəş qəte. Əvon de Vəziri tovi ım hırdənışon şuşə sıə vıli ovədə dəşandışone, bə çe əy tan qırd molyətinə avşumə oləton tan kardışone, çe əy nomi Nadan noşone. Bəy çok diə kardero Nadan çok perəsedəbe, kamişi dıjd bəpeşt Heykər de çe əy tərbiyə iyən zəvodi ıştən ğal be, bəy handey, nıvıştey,tarix, iyən fəlsəfə elmonış omute. Nadan ve pandinə əğıl be, əve kırt qılə vaxtədə həmə elmonış omute, ıştə həmsoronsə ve pandin iyən səvodinə cıvon be.

Ruji çe rujon Senxəribi ıştə vəzirış vanq karde, bəyış vote:

-Dınyo həmə çaron bəmı pəxıləti kardən ki, bənəy tı sərisofə vəzirım heste, keşvəri de pandi, de sərıştə səbəro  kardedəş; mande tınən həni pi bıəş, tı dey çımı pıəən vəzir bıəş əve az bəpe ıştə keşvəri koon aspardero qılə nuə odəm pəydo bıkəm. Çanədə çəş novonidəm, çanədə famedəm, hiç xonəxo bə çımı sə dəşedəni, bo çımiro ve dıltanq bedəm.

-Dıltanq məbi, qiraminə çar,-Heykəri bəy cəvobış doy,- çımı qılə hovəzoəm heste, diə məkə ki, əv cıvone, ve pandine, dəvləti koon səbəro karde bəzıne, çumçıko az ıştən bəy dərsım dəvuniyə, omutəme.

-Əy iyo buyə,-Senxəribi votışe,- az əy bıvindom, de əy qəp bıjənom, qirəm əv bənəy ıştı votəyebu, az əy iminə vəzir bəkardem, hələynə ıştı dasti jintono ko bakarde.

Heykər de ıştə hovəzoə Nadani çe çari tono oməyn, çari de əy qəpış jəy, de ım ro əv bə çari ve xoş oməy, bə Heykəriş vote:

-Bıdə ıştı zoəən bənəy tı, bə ıştə keşvəri, bə ıştə xəlqi ğolloğ bıkə. Imrujnəku az ıştə keşvəri iyən ıştə əjiyon bəy uspur kardəm. Az bətı noə ğurbi bəy bənom, əy barz bakardem, əv çımı qırd nezə odəmon reçədə bəbe; de i qılə şərti: bəpe əvən bəmı de ğurbi, de dətaspəti bırəviyo, mıni bə co xonəxon nahavato.

Heykər de Nadani bə kə dəro qınin, kədə ijən bə şəv- bə ruj Nadanış omute, orəxədə bəy jıqoş vote:

-Bə ro beşeyədə hukmən ıştə əbjori peqət, çumçıko zındəniş, ıştı deşmen konco bətı qabavuye(rast gələr). Iştə kulisə sığ kırni de dəmərəsi qırd bərdoştə dastəxonisə nıştesə çoke. Dust bey piyə odəmi navədə dəvinədə bekə, peşo de əy dust bıbi. Dıli ku bey çışi ku beyku həzo bəjən bevəce. De ıştə dəvləti-moli, de ıştə bərdoştəti ıştəni peməkırın, ıştəni məkəş! Çı ımonədə hiç qılə əbədi ni!

Ğurbin, bərdoşt bıə bəpeşt binoş karde ıştəni kəşey, de xəlqi bexəc rəviey.  Heykər bəy sə-sıxan kardışe, Nadani ıştə qətə royku oqordoni həşəşe, mande hovəzoə əvış nıməsəy, bəvədə Heykəri Nadanış tojni, ıştə bərdoştə kə bə Naadni rukə boəş doy.

Nadan ve ğıyzin be, ıştə dayku ğısos səyro eçın qətdəbe. Nadan ve faməy, kam faməy, ıştə day zıvono bə İroni şah Akisi iyən Misiri fironi noməş nıvışte: “ Bə Şımə Assiriya, Nineviya iyən Ərəbistoni iminə vəziri nomo tərif iyən yolə ğurb vığandəm. Im nomə səcəğın, ıştə ləşkəri qırdə bıkənən, “Bəşrin” haymi həvəndisə boənən. Əyo az, bə ıştə hukmədə ğıyzin be səbin, be canq-bexun ıştə keşvəri de sərvili bə Şımə doyım pidə”. Im nomon bə çari rot şodoə Nadan  bə Heykəri çari nomo bə ləşkəri  “Bəşrin”ə haymədə, quya de çari vindemon kardero,  qırdə bey  tovış doy. Çar oməcəğın, ıştə verdəti nişo kardero ğəsto bə çari de çı əy tovığon hurəc kardey votışe. Hiçiku şəkbəlu nıbə Heykər, Nadani votəyon bənəy  çari tovi bə vırə rosnişe, həmə hozo mandin, bo çari ome bəlet bırnişone(gözlədilər).

Hejo bə ım vaxtonədə Senxərib ıştə rotədə quya Heykəri nıvıştə noməon ıştə rotədə pəydoş kardəbe, ve ğo be, əvonış bə bılxinə Nadani nişoş karde. Nadani bə çari ım nıvıştəyon du-rosti bekardero, bə həmonə vırə şe məsləhət zınəşe.

Bə “Bəşrin” rəsəcəğın Heykər Nadani bəy votə çari otovi bə vırəş rosni: Bə ləşkəri işorəş doy ki, ğəsto bə  çari de çı əy tovığon  hurəc bıkən, ıştə sərıştə bə əvon nişo bıkən. Ləşkər çəsponi əvonış bə eqıtrış səy, bə duqələbozə Nadaniyən hejo ım lazim be. Quya çari hovoz kardero, əy bə zıvonış qəte ki, çar bə rot oqardo, bəy sıxanış doy ki, qınokoə Heykəri dastqir bəkarde.

Çar şə bəpeşt Nadan tovış karde ki, Heykəri dastqir bıkən, bə çari rot bıbən.

Heykəri, çı əy dast-lınq dəbastə bıə holədə çari palyo vardə be. Çar ve ğıyzin be, çı əy çəşonədə otəş beşedəbe. Senxərib Heykəri bə ım ovoxtonəti(xəyanət) səbin okuşe(danladı), bəy sə-sıxan kardışe. Heykər ısət bəsə dəşe ki, çıı əy hovəzoə miyonqəzəti kardəşe. Çı ımiku ğo bıə Heykəri dıl dəbırciyəy, bətərış qarde, bə jəqo hol dəşe ki, i qıləən sıxanış vote nızınəy. Heykəri damə nıbe bənəy bə çı əy qınokoəti zınə çar qırd ğıyzin be. Bo Heykəri tambe- əy  sərvili mərənqoədə odəmon çəşi vədə kışte səloş jəy. Heykər bə çari əjoş dəğande ki, çı əy mardə bə çı əy xıyzoni bıdən. Çarən rozi be.

Heykər bə ıştə jeni ovardışe ki, qılə çokə məclis onə, çı əy mardə səpe kırdi jəyro cıvonə moynəon buyə. Bə ım məclisi rəzezon(keşikçi) iyən cəllodən dəvət kardə bəbe.

Heykəri jen ve pandin iyən diərovində moynə be, ıştə şuə eçıni bəsə dəşe. Rəyrə de təminə hardon purə dastəxonış oğande,  odəmonış həmə mehmonış karde. Peşo rəzezı bə qəp qətışe. Bəvədə Heykər cəllod Əbu-Səmeyki  bə kəno vanq kardışe, hələ Senxəribi pıə çarəti vaxti əy çı mardeku peroxni bə cəllodi vir vardışe, bəy əjoş dəğande ki, əy vadə, qılə co sərostədə qınıko bıə dastqiri bıkışto. Əbu-Səmeyk rozi be, jıqonəy Heykər mardeku perəxəy, ıştə kədə qılə niyonəkılə xonədə niyon be. Im ko dı xonəxo zındəbe: Heykəri xıyzon iyən Əbu-Səmeyk.

Se-ço ruj dəvarde. Senxərib ıştə mıdrıkə vəziri kışteku pəşimon bəbe, ve xısin bedəbe, əve bə Nadani otov oməy ki, Heykəri ğəbisə əsan bıdə.

Heykəri mardə xəbə bə saatədə çı bə Ərəbiston, bə həmə hamsuə keşvəron pevılo be. Çı ım ğəzyəku ənəhoy dəvardə nıbe ki, Senxərib Misiri fironiku noməş səy. Nomədə nıvıştə bəbe: “Bə kələntərə çar Senxəribi tərifon iyən ğurb vığandəm. Misir- dınyo çəşe, həmə xəlqon Misiri ejəyon mecuzəti bəqi qətedən. Az pidəme ki, ıştə ənkəon həmə ejəyon bə dumo oqətom, zəmini de ostmoni arədə qılə kələntərə rot ejənom. Qirəm ıştı keşvərədə jəqo sənətkoə bənno hestebu, əy çımı tono bıvğand. Az botono Misiri se sornəni erosniyəy(gəlir)  bəvğandem; qirəm nıvğandoş, bəvədə tı bəmı Assiriya se sornə erosniyəy bəğandeş.”

Senxərib de hukməti əhəşon ım noməş hande. Əvon həmə votışone ki, ım anqıli i qılə Heykər oj kardey əzıni, əvən marde, çı əy vırə qətə Nadan jıqo saxtə koon ehdədə ome nibəzıne, əve ım nomə becəvob oqəte lazime. Bəvədə Senxərib ıştə qinkardəy bəsə dəşe.

Senxərib Heykəri mardeku ve ğo bedəbe, ıştə coni noyro vırə pəydo karde zındə nıbe.  Hiç xonəxo bə çı əy dardi çarə kardey zındə nıbe. İ ruj çari dıl ənədə dəbırciyəy ki, əv ozikə oməy: “Qiraminə Heykər, tı ənəqıno mardiş!” Çı əy sədo cəllod Əbu-Səmeyki məsəşe, bə çari tono oməy, Heykəri nıkışte bo əy bəqiş qəte. Im şoyə rımuzi məsə Senxərib Əbu-Səmeyki bə vanqonə qətışe: “ Tı Heykərı ne, mını çı mardeku peroxniyə, ve pandinə ko qətə! Əy çəsponi iyo buyə!” Heykərışon Senxəribi tono vardə be. Senxərib ve şoy-voy kardışe, çəyo Misiri çari nomə bəy nişoş karde. Heykəri çarış aşiş karde, bəy bo hozoəti barde çıl ruj vaxtış piyəy. Senxərib Heykəri nımardeku be hərəbaxt be, bə şəv- bə ruj bə Xıdo dıvo kardəbe.

Heykər tovış karde ki, dı qılə bandə ğəci bıqəton, bə əvon dı qılə sıvıkə ğoti, bə əvonən dı qılə dı sa ağac( qədim ölçü vahidi, təqribən 6-7 km) dıroziədə avsumə terə dəbaston. Çıl ruji dılədə əv ğəciyon de ğotiyon bə ico pərey omutışe. Ğotiyon dılədə 2 qılə zoə nıştəbe, əvon bə zikəbin: “ Çısk bıbənən, bo kələntərə fironi rot ejero sığ, huş buyənən, tadi bıqətənən, şımə bo çiçi əməni beko haştəyon?”

Jıqo hozo bəpeşt, Heykər,  de Əbəkəmə nomi bə Misir dəro qıni, de fironi hejo iminə vindemonədə çı əy fiki-fami de ıştə pandinə qəpon ıştə səpe vardışe. Heykəri omə bəpeşt fironi bə ıştə tan qılə sıə ləbodəş tan karde, çı əyku parsəşe:

Az bə ki şedəm?

Heykəri kamişi faməşe, peşo votışe:

Tı- bə Xıdo, ıştı tovığon bə ıştı sə jəkəson mandən.

Im cəvob bə fironi ve xoş oməy, çı əy tanədə sı, çı roti tovığon tanədə sipi, səpesə həşi çırtə şəkiı bıə ləbodəon hestbin. Maşkinə ruji fironən, tovığonən sipiyə ləbodə tan kardəşonbe. Heykəri fironi bə ovşumi, tovığon bə astovə mande votışe. Orəxədə fironi sı, tovığon ranqbəranq ləbodəonışon tan karde. Bəvədə Heykəri fironi bə əvəsori, tovığon ısətboy bə əvəsori bə miyon bekardə ranqon mande votışe. Firon sərəsəy ki, jıqo pandinə cəvobon i qılə Heykər vote bəzıne, əve parsəşe:

Bəmı sərost bıvot, ıştı sərostə nom çiçe?

Heykəri ıştə nomış vote. Firon ıştə ım mehmoni Heykər be sərəsəyku şo be, ıştə sıxandoə se sornə erosnoyəy bəy doy hozo be votışe, qirəm əv bəyro ostmoni de zəmini arədə rot ejəno.

Heykəri hiç ıştənış qin nıkarde, bə çari votışe ki, bo ejemoni (tikinti) lazim bıə çiyon hozo bıkən. Tikə dəvardə, har çi hozo be. Bəvədə Heykəri  ıştə  hozokardə ğəciyon de qədə zoon bə ostmon vadoşe, əvonən ozikə oməyn: “Çısk bıbənən, bo kələntərə fironi rot ejero sığ, huş buyənən, tadi bıqətənən, şımə bo çiçi əməni beko haştəyon?”  Hejo ım vaxti Heykəri odəmon vaştin, binoşon karde misirıvıjə koəkəon kuye, əvoni bo ko kardero tojni. Firon Heykəri pandinəti sərəsəy, ostmoni de zəmini arədə rot eje eçınış bə həşə jəy, bəy co qılə bızuli(tapmaca) daspardışe:

-Iştı hukmədə tono əv çiçə aspe ki, binim Neneviyada beədə curi ğoym  şivedə(kişnəyir) çımı iyo bıə modyonon torsonidə.

Heykəri bəy sıxan doşe ki, bə dı ruj bəy cəvob bədoy.

Bə kə omə bəpeşt Heykər qılə kıtış qəte, binoş karde əy kuey. Viyəvonə kıtış ənədə jəy ki, ımi de bə fironi rosnişone. Firon bə ım ko ve hədəyon mande, Heykəri ıştə tonoş vanq karde, çı əyku əv viyəvonə həyvoni əzob doy kaşi parsəşe.

-Az kıtı izo-cəzo kardəm,- Heykəri votışe.- Bə səbin ki, əv dəvardə şəvi vitə şə, çımı hukmədə tosniyəşe.

-Jıqo çi be əzıni,-  fironi votışe, – çımı sərvil Neneviyaku ve diəroy, çı kıtı, hiç qırd çırıskə aspən bə i şəv əyo şe əzıni. Əve tı ə yəvonə həyvoni nohəq koroğ doydəbiş.

-Ehanə şımə ıştən ımi votdəyon, bəvədə Neneviyada bıə aspi şiveyən iyo məsey – nıbə koy.

Firon de Heykəri rozi be, bəy co bızuli edaştışe:

Assiriya çar Senxəribi mıdrıkə vəzir Heykəri barədə  tolışi nəğıl

Ğədimə vaxtonədə  xışmətinə  Ərəbistonədə xıəyəmandə çar  Senxəribi,  binim Assiriya iyən Neneviyaən çı əy hukmi jintono be. Əv bə ıştə keşvəri  idarə koon pape bedənıbe, keşvəri koon çı əy de ıştə pandinəti iyən mıdrıkəti cər bıə  iminə vəzir Heykər bardedəbe. Diə məkə ki,Heykər ve bərdoşt, ğurbin, cərə odəm de, çı keşvəri imnə tovığ be, ıştəni hiç hərəbaxt osəmedənıbe: çı əy tumi damədə bardə fərzəndış nıbe. Heykər hejo bə xıfət be ki, əv ıştə nomi, ıştə dəvləti bo kiro obəqəte. Heykəri şest qılə jenlş hestbe, ıştə roti eqırdədə bo əvon har qılə kə ejə bəbe. Heykər bə şəv-bə ruj bə Xıdo bə lovəbe, orəxədə bəray oməy ki, ıştə hovə çəğə hırdəni bə zoəti peqəto.

Heykər, hırdəni bə ıştə kə vardəcəğın bo əyro həşt xonəxo reçin, xəşə şıtədə moynə, həşt xonəxoən dayəş qəte. Əvon de Vəziri tovi ım hırdənışon şuşə sıə vıli ovədə dənışandışone, bə çı əy tan qırd molyətinə avşumə oləton tan kardışone, çı əy nomi Nadan noşone. Bəy çok diə karde səbin Nadan çok perəsedəbe, kamişi dıjd bəpeşt Heykər de çı əy tərbiyə iyən zəvodi ıştən ğal be, bəy handey, nıvıştey,tarix, iyən fəlsəfə elmonış omute. Nadan ve pandinə əğıl be, əve kırtə vaxtədə bə vaxti həmə elmonış omute, ıştə həmsinonsə ve pandin iyən səvodinə cıvon be.

Ruj çe rujon Senxərib ıştə vəzirış vanq karde, bəyış vote:

-Dınyo həmə çaron bəmı pəxıləti kardən ki, bənəy bətı sərisofə vəzirım heste, keşvəri de pandi, de həxi idarə kardedəş; mande tınən həni pi bıəş, tı de çımı pıəən vəzir bıəş əve az bəpe ıştə keşvəri koon aspardero qılə odəm pəydo bıkəm. Çanədə çəş novondəm, çanədə famedəm, hiç xonəxo bə çımı sə dəşdəni, bə ım səbin ve dıştanq bedəm.

-Dıltanq məbi, qiraminə çar,-Heykəri bəy cəvobış doy,- çımı qılə hovəzoəm heste, diə məkə ki, əv cıvone, ve pandine, dəvləti koon idarə karde bəzıne, çumçıko az ıştən bəy dətsım dəvuniyə, omutəme.

-Əy iyo buyə,-Senxəribi votışe,- az əy bıvindom, de əy qəp bıjənom, qirəm əv bənəy ıştı votəyebu, az əy iminə vəzir bəkardem, hələynə ıştı dasti jintono ko bəkarde.

Heykər de ıştə hovəzoə Nadani çı çari tono oməy, çar de əy qəpış jəy, de ım ro əv bə çari ve xoş oməy, bə Heykəriş vote:

– Bıdə ıştə zoəən bənəy bətı, bə ıştə keşvəri, bə ıştə xəlqi ğolloğ bıkə. Imrujnəku az ıştə keşvəri iyən ıştə əjoyon bəy uspurd kardəm. Az bətı noə ğurbi bəy bənom, əy barz bəkardem, əv çımı qırd nezə odəmon reçədə bəbe; de i qılə şərti: bəpe əvən bəmı de ğurbi, de dətaspəti bırəvo(münasibət göstərsin), mıni bə co xonəxo onovoxtono(xəyanət etməsin).

Heykər de Nadani bə kə dəro qınin, kədə ijən bə şəv- bə ruj Nadanış omute, orəxədə bəy jıqoş vote:

-Bə ro beşeyədə hukmən ıştə əbjori peqət, çumçıko zındəniş, ıştı deşmen konco bətı rast bome. Iştə kulisə sığ kırnie de dəmərəsi qırd bərdoştə dastəxonisə nıştesən çoke. Dust bey piyə odəmi navədə bəpe dəvinədə bekəy, peşo de əy dust bıbi. Dıliku bey çəşi ku beysən həzo bəjən bevəce. De ıştə dəvləti-moli, de ıştə bərdoştəti ıştəni peməkırın, ıştəni məkəş! Çı ımonədə hiç qılə hejo ni!

Nadani ğurbin, bərdoşt bıə bəpeşt binoş karde ıştəni pekırniey, de xəlqi bexəc rəviey.  Heykəri bəy sə-sıxan kardışe, Nadani ıştə qətə royku dast nıkəşəşe, hovəzoə ıştə dayış nıməsəy, bəvədə Heykəri Nadanış tojnişe, ıştə bərdoştə kə – bə, bə  Naadni rukə boəş doy.

Nadan ve ğeyzin bey, ıştə dayku əvəz səyro eçın qətedəbe. Nadan ve faməy, kam faməy, orəxədə ıştə day zıvono bə İroni şah Akisi iyən bə Misiri fironi noməş nıvışte: “ Bə Şımə Assiriya, Nineviya iyən Ərəbistoni iminə vəziri nomo tərif iyən yolə ğurb vığandəm. Im nomə səcəğın, ıştə ləşkəri qırdə bıkənən, “Bəşrin” haymi həvəndisə boənən. Əyo az, bə ıştə hukmətədə ğeyzin beyro, be canq-bexun ıştə keşvəri de sərvili bə Şımə doyım pidə”. Im nomon bə çari rot şodoə Nadan  bə Heykəri çari nomo bə ləşkəri  “Bəşrin”ə haymədə, quya de çari vindemon kardero,  qırdə bey  tovış doy. Çar oməncəğın, ıştə verdəti nişo kardero ğəsto bə çari de çe əy tovığon hurəc kardey votışe. Hiçiku şəkbəlu nıbə Heykər, Nadani votəyon bənəy  çari tovi bə vırə rosnişe, həmə hozo mandin, bo çari ome bə çe əy pişvozi bəlet bırnişone.

Hejo bı ım vaxtonədə Senxərib ıştə rotədə quya Heykəri nıvıştə noməon pəydoş kardəbe, ve ğo be, əvonış bə bılxinə Nadani nişoş doy. Nadani bə çari ım nıvıştəyon du-rosti bekardero, bə həmonə vırə şe məsləhətış  zınəy.

Bə “Bəşrin” rəsəcəğın Heykəri Nadani bəy votə çari otovi bə vırəş rosnişe: Bə ləşkəri tovış doy ki, ğəsto bə  çari de ç əy tovığon  hurəc bıkən, ıştə sərıştə bə əvon nişo bıkən. Ləşkəri çəsponi əvonış bə eqıtrış səy, bə duqələbozə Nadaniyən hejo ım lazim be. Ğəsto çari hovoz kardero, əy bə zıvonış qəte ki, çar bə rot oqardo, bəy sıxanış doy ki, qınokorə Heykəri dastıqir bəkarde.

Çar şə bəpeşt Nadani tovış karde ki, Heykəri dastqir bıkən, bə çari rot bıbən.

Heykəri, çe əy dast-lınq dəbastə bıə holədə çari palyo vardə bey. Çar ve ğeyzin bey, çe əy çəşonədə otəş beşedəbe. Senxərib Heykəri bə ım çoğolətiro  okuşe, bəy sə-sıxan kardışe. Heykər ısət bəsə dəşe ki, çe əy hovəzoə miyonqəzəti kardəşe. Çı ımiku ğo bıə Heykəri dıl dəbırciyəy, bətərış qarde, bə jəqo hol dəşe ki, i qıləən sıxanış vote nızınəy. Heykəri damə nıbe bənəy çe əy qınokorəti zınə çar qırd ğeyzin bey. Bo Heykəri tambe- əy  sərvili mərənqoədə odəmon çəşi vədə kışte səloş jəy. Heykər bə çari əjoş dəğande ki, çe əy mardə bə çe əy xıyzoni bıdən. Çarən bımi rozi bey .

Heykər bə ıştə jeni ovardışe ki, qılə çokə məclis onə, çe əy mardi səpe kırdi jəyro cıvonə moynəon buyə. Bə ım məclisi hovozəkon iyən cəllodən vanq kardə bəbe.

Heykəri jen ve pandin iyən diərovində moynə be, ıştə şuə eçıni bəsə dəşe. Rəyrə de təminə hardon purə dastəxonış oğande,  odəmonış həmə mehmonış karde. Peşo hovozəkəş bə qəp qətışe. Bəvədə Heykər cəllod Əbu-Səmeyki  bə kəno vanq kardışe, hələ Senxəribi pıə çarəti vaxti əy çe mardeku peroxni bə cəllodi vir vardışe, bəy əjoş dəğande ki, əy vadə, qılə co sərostədə qınıkor  bıə dastqiri bıkışto. Əbu-Səmeyk rozi be, de jıqo çəmi Heykər mardeku perəxəy, ıştə kədə qılə niyonəkılə xonədə niyo be. Im ko dı xonəxo zındəbe: Heykəri xıyzon iyən Əbu-Səmeyk.

Se-ço ruj dəvarde. Senxərib ıştə pandinə vəziri kışteku pəşimon bəbe, ve xısin bedəbe, əve bə Nadani otov oməy ki, Heykəri ğəbisə əson bıdə.

Heykəri mardə xəbə bə saatədə çe bə Ərəbiston, bə həmə hamsuə keşvəronən pevılo be. Çı ım ğəziyəku ənəhoy dəvardə nıbe ki, Senxəribi Misiri fironiku noməş səy. Nomədə nıvıştə bəbe: “Bə kələntərə çar Senxəribi tərifon iyən ğurb vığandəm. Misir- dınyo çəşe, həmə xəlqon Misiri ejəyon mecuzəti bəqi qətedən. Az pidəme ki, ıştə ənkəon həmə ejəyon bə dumo oqətom, zəmini de ostmoni arədə qılə kələntərə rot ejənom. Qirəm ıştı keşvərədə jəqo sənətkoə usto hestebu, əy çımı tono bıvğand. Az botono Misiri se sornəni erosniyəy  bəvğandem; qirəm nıvğandoş, bəvədə tı bəmı Assiriya se sornə erosniyəy bəvğandeş.”

Senxəribi de hukməti əhəşon ım noməş hande. Əvon həmə votışone ki, ım anqıli i qılə Heykər oj kardey əzıni, əvən marde, çe əy vırə qətə Nadan jıqo saxtə koon ehdədə ome nibəzıne, əve ım nomə becəvob oqəte lazime. Bəvədə Senxərib ıştə qinkardəy bəsə dəşe.

Senxərib Heykəri mardeku ve ğo bedəbe, ıştə coni noyro vırə pəydo karde zındənıbe.  Hiç xonəxo bə çe əy dardi çarə kardey zındənıbe. İ ruj çari dıl ənəndə dəbırciyəy ki, əv ozik oməy: “Qiraminə Heykər, tı ənəqıno mardiş!” Çe əy sədo cəllod Əbu-Səmeyki məsəşe,  çari tono oməy, Heykəri nıkışte bo əy bəqiş qəte. Im şoyə rımuzi məsə Senxərib Əbu-Səmeykış bə vanqonə qətışe: “ Tı Heykərı ne, mını çe mardeku peroxniyə, ve pandinə ko qətə! Əy çəsponi iyo buyə!” Heykərışon Senxəribi tono varde. Senxərib ve şoy-voyış karde, çəyo Misiri çari noməş bəy nişoş doy. Heykəri çarış aşiş karde, bəy bo hozoəti barde çıl ruj vaxtış piyəy. Senxərib Heykəri nımardeku ve hərəbaxt be, bə şəv- bə ruj bə Xıdo dıvo kardəbe.

Heykəri tovış karde ki, dı qılə bandə ğəci bıqəton, bə əvon dı qılə sıvıkə ğoti, bə əvonən dı qılə dı sa ağac (6-7 km) dıroziədə avsumə terə dabaston. Çıl ruji dılədə əv ğəciyon de ğotiyon bə ico pərey omutışone. Ğotiyon dılədə 2 qılə zoə nıştəbe, əvon bə zikəbin: “ Çısk bıbənən, bo kələntərə fironi rot ejeyro sığ, huş buyənən, tadi bıqətənən, şımə bo çiçi əməni beko haştəyon?”

Jıqo hozo bəpeşt, Heykər,  de Əbəkəmə nomi bə Misir dəro qıniey, de fironi hejo iminə vindemonədə çe əy fiki-fami de ıştə pandinə qəpon ıştə səpeş varde. Heykəri omə bəpeşt fironi bə ıştə tan qılə sıə ləbodəş tan karde, çe əyku parsəşe:

Az bə ki mandəm?

Heykəri kamişi faməşe, peşo votışe:

Tı- bə Xıdo, ıştı tovığon bə ıştı sə jəkəson mandən.

Im cəvob bə fironi ve xoş oməy, çe əy tanədə sı, çe roti tovığon tanədə sipi, səpesə həşi dətıvi şəkil bıə ləbodəon hestbin. Maşkinə ruji fironən, tovığonən sipiyə ləbodəşon tan kardəşonbe. Heykəri fironi bə ovşumi, tovığon bə astovə mande votışe. Orəxədə fironi sı, tovığon ranqbəranq ləbodəonışon tan karde. Bəvədə Heykəri fironi bə əvəsori, tovığon ısətboy bə əvəsori bə miyon bekardə ranqon mande votışe. Firon sərəsəy ki, jıqo pandinə cəvobon i qılə Heykər vote bəzıne, əve parsəşe:

Bəmı sərost bıvot, ıştı sərostə nom çiçe?

 Heykəri ıştə nomış vote. Firon ıştə ım mehmoni Heykər bey sərəsəyku şo be, ıştə sıxandoə se sornə erosnoəy bəy doy hozo be votışe, qirəm əv bəyro ostmoni de zəmini arədə rot ejəno.

Heykəri hiç ıştənış qin nıkarde, bə çari votışe ki, bo ejemoni lazim bıə çiyon hozo bıkən. Tikə dəvarde, har çi hozo be. Bəvədə Heykəri  ıştə  hozokardə ğəciyon de qədə zoon bə ostmon vadoşe, əvonən ozikə oməyn: ““ Çısk bıbənən, bo kələntərə fironi rot ejero sığ, huş buyənən, tadi bıqətənən, şımə bo çiçi əməni beko haştəyon?”  Hejo bı vaxti Heykəri odəmon vaştin, binoşon karde misirıvıjə koəkəon kuey, əvoni bo ko kardero tojniey. Firon Heykəri pandinəti sərəsəy, ostmoni de zəmini arədə rot eje eçınış bə nəmış noy, bəy co qılə bızuldaspardışe:

-Iştı hukumədə tono əv çiçə aspe ki, binim Neneviyada beyədə curi  barzo  şivedəçımı iyo bıə modyonon torsonidə.

Heykəri bəy sıxan doşe ki, bə dı ruj bəy cəvob bədoy.

Bə kə omə bəpeşt Heykər qılə kıtış qəte, binoş karde əy kuey. Viyəvonə kıtış ənəndə jəy ki, ımi de bə fironi rosnişone. Firon bə ım ko ve hədəyon mande, Heykərış ıştə tonoş vanq karde, çe əyku əv viyəvonə həyvoni jıqo koroğ doy kaşi parsəşe.

-Az kıtı tambe  kardəm,- Heykəri votışe.- Bəçəyro ki, əv davardə şəvi vitə şə, çımı hukmədəş tosniyəşe.

-Jıqo çi bey əzıni,-  fironi votışe, – çımı sərvil Neneviyaku ve diəroy, çe kıtı, hiç qırd çırıskə aspən bə i şəv əyo rəse əzıni. Əve tı bə viyəvonə həyvoni nohəx koroğ doydəbiş.

– Ehanə şımə ıştən ımi votdəyon, bəvədə Neneviyada bıə aspi şiveyən iyo məsey – nıbə koy.

Firon de Heykəri rozi be, bəy co bızulış edaştışe:

Kom bənno 8760 sığinə rotış ejə, binim əyo donzə qılə do kaştə bıə, har qılə do si qılə palqəş heste, har qılə palqədəən i qılə sipi, i qıləən siyo ləlqıl heste?

Im bızuli çe əmə keşvəri har qılə əji oj karde bəzıne: ım sore.

Fironi heykəri bəy bac ome bəqiyış qəte, bəy sıxan doə Misiri se sornə erosniəy bəyışdoy,     de Senxəribiyən dustiyəti karde sıxanış doy.

Heykər bə ıştə keşvər oqarde, Senxərib bə çe əy pişvoz beşe, bəy molyətinə baxşəon doşe, mande Heykəri ımonış penıqəte. Bə çari vir əy mardeku peroxniyə Əbu-Səmeyki dənoşe, çariən bəy molyətinə baxşəon doşe.

Nadani miyonqəzəti bəsə dəşə çar, əvış  kışteş piyəy, mande Heykəri nahaştışe, əvış çari dasto səşe, əy ıştən tambe karde bəqiyış qəte.

Nadan rəyrə binoş karde bo Heykəri ıştə ənəqınoətiku vote, uzur piəy, bəvədə Heykəri bo əyro ğəziyəş qəp jəy:

Qılə cıvonə do qırd bəhrinə zəminədə, honi tono kaştə bəbe, mande bə ıştə xıvandi hiç foydəş nıbe. Xıvandən bezo bey, əvış bırnie piyəşe. Bəvədə do bəy lovəş karde ki, əy nıbıro, co vırədə bıkaşto, qirəm əyoən foydə nıvardışe, bəvə əy bəbırnie. Çe əy xıvandi bəyış vote: “Tı jıqo bərdoştə vırədə mandəş, foydə doydəniş, bə co vırə ovaştə bəpeştın foydə nibəbe”.

Tı, qiraminə hovəzoə, bənəy bə doş. Mandeəv do bə ıştə xıvandi foydə nıdoən,  çe əy tono dəvardə odəmon foydəş hestbe: əvon həşiyənə rujonədə çe əy soğnədə omandəbin. Tı ısətboy, bə həməkəsi zərəlı vardə, de ıştə çoki nızınə siyo morə miji riyə.

Nadanışon bə zindon dənoy, Heykər har ruj bəy peqınidəbe, əy okudəbe. Nadan bə ıştə kardəyon pəşimon be, ve korığıış kəşəy, Xıdo bo əy co kardə əzobinə mardeş karde.

Rusi zıvonədə qırdəəkə: Teymurbəy Bayrəməlibəyov

Bə tolışi peyəqordon: Diana Montgomeri