Kiril.
Аа Бб Вв Гг Ғғ Дд Ее Əә Жж Зз ии Ыы Јј Кк Лл Мм Нн Оо Пп Рр Сс Тт Уу Фф Хх Һһ Чч Ҹҹ Шш .
Latın.
Aa Bb Vv Qq Ğğ Dd Ee Əə Jj Zz İi Iı Yy Kk Ll Mm Nn Oo Pp Rr Ss Tt Uu Ff Xx Hh Çç Cc Şş.

Tolışə zıvon çe Hind-Avropə zıvonon xıyzoni dılədə bıə ironzıvone.

Tolışə zıvoni barədə ve alimon ıştə sıxanonədə vote bəbe ki,həmə i qılə rayədən. Ə.Kəsrəvi, B.V.Miller iyən co alimon Tolışə zıvoni çe ğədim azərion zıvon bey votedən, çəyoən ıştə bı raysə həkəm mandən. Tolışon ğədimə hərfon de çe əvon Midiya nomədə keşvəri nıvıştəyon de Şumeron hərfon zınə bedən.

Mande ısətnə vaxtonədə Tolışon ıştə zıvoni de dınyo har qılə xalqon hərfi oko doy zındən. Pentono çe əmə bə şımə edaştə kiril iyən latıni hərfon bo ımi timsal be bəzıne. Əyən bıvotəmon ki, İroni keşvərədə jiə tolışon ıştə nıvıştəyondə ərəbi-farsi hərfon oko doydən. Pentono bə şımə ehdə doə hərfon dılədə A,E,Ə,İ,I,O,U hərfon sof saitin. Əmandəniə hərfon samitin,kali qılonən bənəy Y,H hərfon korə samiton reçədən.

Tolışi zivonədə diftonqon ,moə, çoə, poə, zoə, şuə, kuə, duə, buə, zuə, ruə, ğoə, huə, viə, biə, luə, diə , çiə, tiə, niə, iyən co sıxanon hestin ki, çanəndə bıvotoş nıvışte bəbe. Mande dı qılə(qitə) samit i qılə vırədə bıə sıxanin vote bəben ki,nin. Koy jəqo sıxanon hestınbuən çe əvon veyni ərəbi zıvoniku peqətəyonin. Məs: sinn, iddo, Məkkə şəkkok ərəbon sıxane. Şəkkə,həkkə,pıkkə,çəkkə,ləkko tolışi sıxanonin.İjən votem pidə ki,jıqo sıxanon qırd kamin.

Toışə zıvoni qıləyən qəncinətiş bəvədəy ki,de I hərfi bino bə sıxanonış heste. Məs: Isət,ımruj,ıma,ısət,ıştə,ım iyən co sıxanon timsal nişon doy bəbe. Jıqo sıxanon I hərfi vırədə E hərfən oko doə diyonən hestin. Tolışə zıvoni ədəbi zıvoni bərbod holədə bey votemonədə (şifahi) ıştə ıştənbəsətiş E hərfiş de I hərfiş əvəz karde ehtimolış heste. Tolşi zıvonədə dı qılə dialekt iyən vote bəbe har di ıştə şivəş,ləhcəş heste.

Hejo çe əy hocubətdəy ki,kali tolışon ıştə qəpjemonədə sırafə U vırədə namnozıkə Ü hərfi oko doydən. İronzıvonon dılədə dıminə jıqo qılə hol ni.Im i qılə tolışə zıvonədə Ostoro kali di tolışon zıvonədə votə bedə.Kali alimonən ım hərfi Tolışə hərfon dılədəşon vindeşon pidə. Çı kali tolışşunosa alimon ray jıqoy ki,tolışə hərfon dılədə namnızokə ü vırəş ni.Mande be bəzIne vəoməyədə bənəy rusi zıvoni namkardə nışonə (myak znak Ь) nomədə qılə nışonə bə miyon bekardə bıbu. Əmənən peştıpurimon ki, qırd kamə vaxtədə dınyo alimon çe tolışə zıvoni havərisə bə Iştə cım bədon!

Zabil Məhərrəmov (Mədoj)