Çı əmə era 226-minə sori çı  Parfiya imperiya xərobətiyon vırədə Artakserks, binim farson bəy Ərdəşir Papakan votedən, nuə keşvəri-Sasaniyon şahəti bınəş noy. 628-minə soriku detobə 642-minə sori Sasaniyon şah Seminə  Yezdeqerd bıə, binim farson bəy Yezdı-Curd votedən.

Diə məkə ki, Yezdeqerd Konstantinopoliku detobə bə Hındıstoni,  İroni ovəlatəku(körfəz)  detobə bə Sıə dıyo, Qafqazi iyən Yaksarti bə eqırd sə keşvəri xıvand bey, əv bəy edaştə bıə bərdoşt, bəhrinə keşvəri havari kəşdənıbe.  Kələntərə filosof, otəşpərəston peyğombər Zərduşti bo ıştə ustod zınə, ruşin iyən şo bey bo ıştə sərməqsəd noə Yezdeqerd ğoəti, xısinəti, dıltanqətiku zibəş şedəbe, bə səbin həşedəbe ki, ıştə kırtə jimoni çok, de şoy-voyəti dəvunu. Əve çı əy rujon keşvəri reçinə, bərdoştə sərvil(paytaxt) – çı Ərəfati ru kənoədə – Ktesifonədə de harde-peşome, raxs karde, eyş-işrəti dəvardəbe.

Jimoniku ıştə har piyə çi sə Yezdeqerd ıştəni bədbəxt, coyli osəmedəbe, ıştə dardi ıştə dılədə kəşedəbe, hejo ğo, dıltanq be, hiç vırədə ğərol pəydo karde zınedənıbe, çumçıko çı əy dılədə qılə təyliəti, qılə yətiməti hesnbe ki, bəy əzob doydəbe, əy nəsm kardəbe, çı əy sinə tikə-tikə kardəbe. Yezdeqerd dıli doji, ğoəti, dıltanqəti kaşi sərvəzir Buxari-Coni jen Təhminə be. Reçinon reçin Təhminə de ıştə pandi, odəmi hədəyonkardə reçinəti, nozıkəti(zəriflik), nışte-pebe(davranış)  bə şah Yezdeqerdi bozi oməbe(ağlını almaq), nekini bə roti tovığon. Şah bə ıştə siyoçəşə farsə kinon ne, i qılə bə Təhminə dətaspedəbe, bənəy Xıdo bəy dıvo kardəbe, demiyən jıqo ıştən de ıştə perızidəbe. Əv, Təhminə  dezu çı vəziri dasto səyış pidəbe, mande karde zındənıbe, çumçıko ım Zərduştəti dəsturon daarışti,  xəlqi bovə peəsındıni,  həmən  əy çe  şahəti  ğurbiku eəğandi.  Şah be Təhminə jieyən zınedənıbe, əve b ə duqələbozəti(hiylə) dastış ğande. Keşvəri əjiyon tono bə vaxti ve penə fayədə bıə  Zərduştəti danırıştero, Buxari-Coniyən bənəy ıştə ve piyə vəziri rısvo nıkardero, əvış bə Erməniston, usyon kardə xristianon aşiş karde vığandışe. Şah peştipur be ki, vəziri erməniyon bəkışten, binim ıştə qin kardə dəvlətmədarəti bə dast varde xaxanədən, bəvədə əv rohət bə Təhminə  xıvand bebəşe.  Sərvəziri  bo erməniyon aşiş karde vığandə bəpeşt şah Təhminə tono şey eçınış qətəbe, çumçıko şahon jıqo qıləıy mijışon hestbe ki, roti tovığonədə kom qılə bə roqardış(səfər) beəşibu, şah bə çı əvon peqın əşi, bə əvon dılvandi ədəy.

Yezdeqerdən de ıştə ənkəon roy şe: Iştə roti odəmon, tovığon(aristokat) qırdəş karde- əvon çı əy dılədardi niyon kardero qıləy pardəbin- bə vəziri kə dəro qıni.  Şahi bə çı əy xıyzoni noə ğurbi vində Təhminə ve şo be, de ğurbi bə çı əvon nav beşe, bə mehmonon vədə bərdoştə dastəxon oğandışe, təminə hardon bə dastəxon dəvoştışe.  Həmə şo bin, i qılə şah hejo ğo be, çı əy dim sıredənıbe, dıli dard bəy koroğ doydəbe. Im şoy-voyə qırdəbemonədə ve nışteş nızınəy, dastəxoni səpe əyşte, odəmon oqətışe bo ğalyəti(əyləncə) karde, bo əyro co bıə xonə şe. Bə Musibə mamu ovardışe ki, Təhminə vanq bıkə, əv bə kəxıvandə moynə sepas voteş pidə. Təhminə oməy, şahi vədə ənədə mande, ta ki şah bəy bo nıştey icazə doşe. De Təhminə dıbədı mandə bəpeşt  Yezdeqerd  bəy nişo kardə mehmonəvonəti səbin sə-zıvon kardə bəpeşt, ıştə dıli dardi bəy ovardışe:

-Az tınım pidə, ve vaxte, tıni vində rujiku. Çı piyemoni sə-bınış ni. İyo oməm ki, tıni bıvindom, ıştə osəməyon(hisslər) bətı bıvotom. Az çı Sasaniyuon şahim, mande ıştı vədə qılə ğulim. Tı de ıştə pandi iyən reçinəti bəmı bozi oməş,  çımı dılən, conən ıştıne.

-Ğurbinə şah, ıştə barzəti bənəy mı nəçəndoni vədə damarışt, Ormuzdi vədə qıno məkə, “Avesta” da nıvıştə dəsturon bə vir buyə, binim bə qerbon(otəşpərəston) co xonəxo jeni de xaxani diə kardey ğədəğən kardəşe. Tı çı keşvəri yoliş, de ıştə rəvimoni(münasibət) bə ıştə əjiyon çokə ro nişo kardəniniş, ıştə xaxani ebast! Viro beməkə ki, tı tac-təxti şahiş, bə ım səbin bo ıştəro ne, bo ıştə xəlqi jiəniniş. Imi bızın ki, soron, əsron ovaxteyədə çokiyon viro oqətdən, ənkəonku bə ənuzon ovaştə bevəcə mijonən viro bekardənin. Tıni nəsm kardə ım xaxani hovoz bıkə, əv bətı koroğ bədoy!  Peşo pəşimon nıbero Iştə har qəmi navbənav bıfam.  Koy dumo şeədə bızın ki, ıştı dast nıvardeyən bəzıne, ımi ıştə çəşənəvədə oqət, xəto vinde nıpiyəkəs çı əyku diəro be əzıni. Ki  xəto ıştə çəşənəvədə oqətedə, zınedə çiçiku diəro be lazime, peşo  oviku-otəşiku dəvardedə, bə ıştə piyəy dərəsedə, bızın əv odəm pandin, ənətarse.  Iştənipiey odəmi nəçəndon, şit, nızım kardə, dılavarəti(cəsur)    çı əy dasto şedə, jəqo odəm deşmeni vindeyədə ıştəni qin kardə, de əy perıziey(mubarizə aparmaq), ıştə əbjori çı əy vədə bə zəmin nodə.  Az ıştı bəmı dətaspəti məsəme, ğo bim, çumçıko Ahura-Mazda botono ıştə milləti piey, çı əy havəri kəşey,  çokə jimoniro həşey hamuəşe ki, xəlqən tıni bıpiyo. Qirəm xəlqi ıştə şahış pidənibu, bə vırədə hərəbaxtəti nibəbe, əv dəvlət dərtı-vılo bəbe(dağılar).

-Ve sərost votedəş, mande, az de ıştə hiçi karde zındənim, lovə kardəm bətı, bəmı quş eğand(qulaq as). Qirəm tı zınəbəy, az çoknəy ğo bedəm, kom əzobon kəşedəm, çımı dıl çoknəy dəjedə,  çımı sinə çoknəy tikə-tikə bedə,  bəvədə bomono dılı əsuti, bəmı dlvandi ədəyş, bə çımı dardi iloc əkəyş. Tı –mıni bə jimoni dəbastə suniş, bəmı hərəbaxtəti sıxan doə vəyştiş!  Az ısət bə sıə vıli oşığ bıə bılbıli mandəm, binim əv bə vıli sə qardedə, bəy tərifon votedə. Çı əmə tavutımoin ıme ki, sıə vıl se ıştə ətırə bu bılbıli şo kardedə, az ısətboy, sovı dardi hiçi vindənim.  Diə məkə ki,  hejo hərəmxonə reçinon eqırdədəm,  bənəy çuki(bayquş) coylim. Bo ıştə hərəbaxtəti iyən aşişəiro az tıni ıştı şuəku dezu səy bəzınem, mande tıni rısvo kardey pidəmni, peştipurim ki, tı de ıştə xoşi bəmı ray bədoş.

-Vəse, Qiblıyi-Aləm,-Təhminə şah sıxani bırnişe.- Ahura-Mazda ğıyzin məkə, icozə bıdə bərı bıvotom ki, dezu piyemon bedəni, ım təyliyə əzob bedə. Piyemon ozod bıənine, bəvədə odəm hərəbaxt bəbe. Tı keşvəri hukmədəş,  dezu çımı xıvand be bəzıneş, mande ıştı zu mıni tıni piey tovədə haşte əzıni. Az tıni bənəy şahi, bənəy milləti pıə pidəme, binim ıştə milləti bənəy ıştə avlodon pidəşe, çə əvon havəri kəşedə.  Çoknəy kinon ıştə pıəon pidəşone, azən tınım jəqo pidə. Sovı bə ım şuşə(təmiz)  osəməy(hiss) hiçi zınedənim, zınənin nim, çumçıko çımı şuəm heste, az əvım pidə, əy de  co xonəxo ovoxtoni(dəyişmək) əzınim. Ovoxtoniey(xəyanət) – qılə xətokorəti(cinayət) iyən nızıməti(alçaqlıq) zınedəm.  Kələntərə şah, hərəbaxtəti ıştə piyəyon bə vırə rosnieyəyədə ni, ıştə xəlqi bə çokə jimon bekardeyədəy. Bə ım səbinən tıni nəsm kardə xaxani ebast,  bənəy  şah ıştə xəlqi ğəmi bıkəş, ıştə keşvəri ovc beyro bıhəş, çı əy marzon ğoym, çı co keşvəron hurəciku(hücum) hovoz(müdafiə) bıkə. Əv xəlq hərəbaxte ki, çı əy hukmədə mıdrıke, çumçıko xəlq ıştən de boli-puri jidə, ıştə şahış dılisoxti pidə, çı əy havəri kəşedə, peştədə mandedə. Şah ıştə xəlqi bənəy ıştə baləliyon piənine!  Xəlqi piyemon bo şahi qırd zıbudə(böyük) baxşəy. Bo ıştə xəlqi hərəbaxtəti onoə şah ıştənən hərəbaxte! Şah ıştə xəlqi avlodon arədə boəti onoənine. Xəlqi har zoə, har kinə bə jıqo şahi tabe bəbe, əv bə jıqo şahi tabe beyro şo bəbe! Jıqo şah har xonəxo dıli şahe. Xəlq jıqo şahi hukmiku ozod bey nibəpşe, əv hejo çı jıqo şah hukmi jintono bey bəpişe! Har xonəxo bo jıqo şahi ıştə jimoni doy hozo bəbe. Şahəti bə odəmi damedə ki, de ıştə pandi otov bıdə(əmr versin). Sərostədə, kələntərə şah, ıştı xəlq ısət ve viyəvonə holədəy, çumçıko əv bə piəçınə hol rosniyə bıə. Iştə bə dıjdi keşvər doyənəon(vergi), rışvəxorəti səbin luç(müflis), be- nıbe holədəy. Tı bə ımon vir səğandəniş, ıştə ruji de eyş-işrəti dəvunidəş.  Bə ıştı hərəmxonə oqətero erosniyə puli  çand qılə vili(şəhər), çand qılə əyaləti oqətey bəbe. De ıştə aybə koon sə ğal bıə, ıştə vəşi mandə xəlqi famedəniş. Əv pulon bə ıştə şındırə olətədə qardə sərbozon(əsgər) eroson(xərclə). Ləşkər(ordu) çı keşvəri iqləıliyə sune(dayağıdır), çı əy fəxrey, cərətiy(şöhrət). Bə ıştə keşvəri, bə xəlqi osə bığand. Ahura-Mazdaku bıtars. Çı əy tars- çı əmə dılon xəzinəy. De ım tarsi tı sərostəti, şoy-voyəti, hərəbaxtəti pəydo bəkardeş.

Imoni votə bəpeşt Təhminə pebəy(qalxdı), bə ıştə xonə şeyış piyəy, Yezdı-Curdi çı əy dastış qəte:

-Az bəvədə xəyəmandə şah bəbem ki, tınən mını bəpiye.  Ne, nıpiyoş, az de ıştə keşvəri bə ico bəmardem, çumçıko mıni, çımı yəvonə keşvəri mardeku, aybiku, ənətərbiyətiku peroxniyə dustım ni. Az de har tisbir ğalyəti ıştə ruji dəvunidəm, mande çımı dıli hiçi aşiş kardəni, çımı sinə tikə-tikə kardə dardi hiç xonəxo iloc karde zınedəni. Konco bedəm bıbum, botono dıltanq bedəm, sinəm doj doydə, dılım bənəy kuçə əhəvati(satıcı)  vılə bıyoədə(səbət) şırtə bıə, ıştə bu qin kardə vənəşə dəbırcidə(sıxılır). Qirəm əy bə ıştı yəxə pevunon, əv bə con bome,  pebərəxe, ijən  ətırə bu bədo. Tı iqləliyə moynəş ki, bə çımı dıl çınqə( qığılcım) dənoy bəzıneş.  Bəmı hərəbaxt bey omute bəzıneş, mıni zumandə şah karde bəzıneş, bəmı de deşmeni canq kardero zu,  xaxan(həvəs) doy bəzıneş. Çımı jimoni sun bəbeş.

Bə ım qəpi quş doy nıpiyə Təhminə şahi  navi pebırieyro parsəşe:

-Şah, tı mını boçi pidə?

-Iştı to nıbə reçinəti qorə. Binim mınış bə ıştə dəbastə-şah votışe.- Iştı ım reçinəti  bənəy de ləpəon canq bardə qəştivoni(matros) ro nişo kardə mayakiy, tı- bəmı hərəbaxtəti  ro nişo kardə astovəş.

Təhminə şe dı qılə  qılvoniyə moğnə vardışe: qıləyni sipi, qıləyni sı ranqisə bin, bə har dı qılə naxışon jə bıəbin.

-Kom qılə bətı xoş omedə?

-Sıə qılə.

Təhminə  moğnğon lu kardışe, şahi vədə noşe:

-Bəs ısət?

-İ tisbirədən.

-Jenonən həmə jıqon. Kənoku əvon tavutin çidən, mande çı əvon andomi onemon i curəy. Əve az bəıtı votedəm, qiraminə şah, bə ıştə sərostə jimoni həvəndisə bışi, ıştə xaxani ebast, ıştə xəlqi osə bığand. Iştə virədə beməkəı ki, ıştı xəlq bo harde nun pəydo karde zındəni, bı səbin rohətətişən ni. Xəlq ıştə dardi zındəni bəki bıvoto, çı əvon dard bənəy səhro miyonədə ozikə omə(qışqıran) dəvuşi sədoy, ıştı tovığon(aristokraton) əy məsedənin.

Çı sıxanon bəpeşt Yezdeqerd jıqo bızın haniku pelarzəy, , çəşonış pur be, bə Təhminə pandinəti ijən hədəyon mande, əy bəsə dəşe, ıştə anqivinbılıştə(şəhadət) anqıştəku ıştə ve piyə molyətinə anqışteş pekarde, bə Təhminə anqıştə pevonişe, çı əy təvili maçəş karde, votışe:

-Çı rujnəku tı çımı kinəş, əve ımi bənəy pıə  bənəy qılə virvardi(yadigar) bətı doydəm. De ıştə pandi tı çımı famemoni ovoxtoni, çımı yəvonə milləti bə çımı vir varde. Az peştipurim ki, keşvəri dastədə oqətey iyən ovc karderoən bəmı dast bəqəteş. Iştə luç bıə keşvəri bə səpo ros karde bətı ıştə şahə sıxani doydəm.

Yezdeqerd de ıştə odəmoin bə ıştə rot oqarde, Təhminə anqışteş hələynə  kilimi jintono niyonış karde, viroş bekarde, detobə ıştə şuə ome  əyoşən oqəte.

Iştə hukmədə daspardə(tapşırığ) bə vırə rosniyə Buxari-Con erməniyonış aşiş karde, bə sərvil oqarde, bə i sə Yezdeqerdi rot oməy, ıştə roqardışi səkıştə bo əy qəpış jəy. Şah bə vəziri quşış doy, çı əy koyku ve rozi mande, əvış bə kə, bo omandey vadoşe. Bə kə omə vəziri lınq kilimi jintono niyon kardə bıə anqışte pexəvəy. Im ko vəzirış arışte. Şahi ənətərbiyəti zınə vəzir ıştə jeni de şahi oşno bey faməşe.  Bə ım səbin vəzir de Təhminə həni qəpış nıjəy, pəydo kardə anqışte barədəən hiçi nıvotışe.

Şuə bəy nişo kardə sardonə rəvimoni vində Təhminə ve dıltanq bedəbe, çe ıştə şuə  sardonəti kaşi(səbəb) pəydo karde zındənıbe. Təhminə ve həşəşe, Buxari-Coni bəy hiçi nıvotışe, çı ıştə jeni bəy nişo doə çəmon(nəvaziş) bə nez nahaştışe. Təhminə ım dəqeşəti (dəyişiklik) norohət bedəbe, əve bə ıştə pıə Maqui-Suvari ıştə xıyzoni dardi de telə çəşə arson ovardışe.

Bə ıştə kinə sərostəti, ənəqınoəti peştipur bıə Maqui-Suvari bə Təhminə dılvandi doşe:

-Məbəm, çımı kinə, çumçıko barzinə(uca) Ormuzd qınoko iyən xəto kardə odəmon izo-cəzo(cəzalandırmaq) kardedə, tı ısətboy bənəy muqəddəsə otəşi şuşiş(təmiz), əve peştipur bıbi ki, ım ko çok obərəxe, ijən hərəbaxt bəbeş.

-Az ıştə şuəm pidə, mande çı əy  bə ım ənəsərostəti petove zındənim. Əv de ıştə aşiş mande mıni exroc kardə, çımı nıkardə koədə mıni qınoko zınedə. Bə kom kaşi az ıştə şuə çəşo eqıniyəm?! Az şahi rısvoətiku noğom kardə, çı əy ıştəni iyən keşvəri peroxniyə ro oqordoniyəme. Az hiç qılə xətom kardəni, az bə keşvəri yolə baxşəm doə, şahi ıştə vəşi mandə xəlqi osə ğandey ro vardəme.

-Dılxo məbi, çımı kinə, Ormuzd bətı dast bəqəte, çumçıko tı bənəy bandi honi şuşiş. Az ıştən şahi tono bəşem, ım ko obəvıjqınem. –Imi votə Maqui-Suvari rəyrə bə Yezdeqerdi rot dəro qıni. Rotədə şahi mehmonış hestbe, çı əy zomo(kürəkən) Buxari-Conən qılə kıçədə xısin(qəmqin) nıştəbe.

Har xonəxo ğurb noə piəmerdi vində, binim navko həmən çı şah məsləhətəvon bıəbe, Yezdeqerd ve şo be, bəy vırəş nişo karde ki, əv bınışto. Maqui-Suvari bəy noə bıə ım ğurbi bə həşə jəşe:

-Şikatəkəon şahi vədə nıştənin, əve azən nıştənim.

-Bıvot, çiç bıə,-şah əjoş dəğande,-qirəm tı həxədəşbu, az bətı dast bəqətem.

-Qirəm çımı şikat həx bənəbəy az bətı onəvardim.

Xıyzoni sırri co xonəxon tono bebuli nıkardero, maqui-Suvari de qıləvıjnə sıxanon qəp jəy binoş karde:

-Çımı qılə  qıləvıjnə doon, ətırinə sıə vılon, xəşidoə(sağlamlıq) honiyon reç doə boğım hestbe. Az ıştə boği vem pidəbe, əy hovoz kardəbim, çı əy ovi doydəbim,  hıçə(alaq) aləfon de bıni co kardəbim , şodoydəbim. Çımı zəhməti ğərolədə boğ hejo ətırə bu doydəbe, de ıştə xəşə, reçinə səbili(görünüş) bə həmə əvindon(görənlər) xoş omedəbe.Sıə vılon qıtqəşon noəbe, doon ləlqıl(meyvə) doydəbin, honiyon bə şır-şır bin, bılbılon de şinə zıvoni ıştə mahneon handəbin. Im boğ çımı omandə vırə be. Jimoni saxtə ləzonədə az bə honiyon, bılbılon sədo quş ədəym, ıştə dıli dardonku şuş əkəym. Ruj çı rujon ıştı sərvəzir Buxari-Coni ım boği çımıku piyəşe. Əv bə boği çok diə karde bə ıştə qi qətışe. Navi az bə həşə jəydəbim, peşo faməme, az piəmerdim, Buxari-Con cıvone, bə çımı boği jıqoşə əv diə bıkə, çok bəbe. Əve rozi bim, boği bə vəziri dome. Binim əv çımı jimoni kaşi, çı əy reç be. Vəzirən bə boği çok emey sıxanış doy. Navi əv bə boği sərostədə çok diə kardedəbe, hovoz kardedəbe, əy şuş oqətdəbe, azən şo bedəbim. Isət ıştə roqardışiku oqardə bəpeşt əv boğış viro bekardə, bəy diə kardəni, əvış şododə. Panibəxıdo, çiç bəbe, bəbe. Çımı xışmətinə boğ nəsm bedə: doon hışk bedən, sıə vılon qıtqə noydənin, bılbılon qin bıən, honiyon xəşəli eqətə, həni ov şuredəni, çı əvon xəşidoə ovon hışk bıən. Hıçə aləfi boğış eqətə. Əv de ıştə bunqə(qəm, dərd) holi bə odəmonən dard, dılxoəti doydə. Çımə əv reçinıə boğ, binim har xonəxo nızınə, sə-bınış nıbə bərdoştətiş heste,  ısət  bə qılə xərobəti oqardə. Qirəm vəziri bə çımı boği zibəş şedəbu, bəy diə kardeku bezo bıəbu, az bəştı poon eqınidəım, bətı lovə kardəm, bə ıştə vəziri otov (əmr) boy, çımı boği bəmı oqordono.  Az bə ıştə piəmedəti diə əkənim, ijən bəhəşem, əy bənəy navkonəni reçinə hol bəvardem. Nekini çımı boğ diə nıkardeku dırıst nəsm bəbe. Az bə çı əy holi diə karde zındənim, binim ıştı vəziri səqruətiku bə dard dəşə.

-Tı bə ım ko çiç votedəş?- Yezdı-Curd piəmerdi çiç vote piyeyş dənırəse- qirəm Maqui-Suvari həxədəybu, bəpr tıni izo-cəzo bıkəmon.

Buxari-Con ıştə həsuyə votəyon sərost bəsə dəşe:

-Qibləyi-Aləm,  çımı həsuyə həxədəy. Mande əv çımı bə boği diə nıkarde kaşi zınedəni. Çoknəy qiraminə şah zınedə, az de dəvləti koon anqıl  şəbim, sərvilədə nıbim. Oqardəcəğın az həmonə ləzədə bo sıə vılon ətırə bu məsero, bılbılon mahne quş doyro, xəşidoə honiyon tono, doy soğnədə nıştero bə boğ şim. Mande boği bəletiku  şirə lınqərizonım vinde,  bə dumoən diəm nıkarde, oqardim. Bə ıştə sıxanım doy ki, həni bə boğ əşınim. Az famedəm, peştipurim ki, ım həyvonon şah bə çımı boğ dəşə, bo ıştəno lonəş qətə, əve az bə boği diə karde darıştıme, çumçıko şiriku tarsedəm.

Yezdeqerd bəsə dəşeki, vəzir əy okudə(tənə). Iştə nıştə vırəku əyşte, oməy dastonış eğande bə Buxari-Coni qi, əvış maçə kardışe:

-Ğəssəm bıbu bə kələntərə Ormuzdi, binim tıni, mıni ofəyəşe, ıştı əv lınqərizon vində şir ıştı boği bəleti qəvədə bıə, bə boğ dəşəni, bımi peştipur bıbi. Əve az bo ıştı foydə bətı otov omedəm ki, bənəy navkonəni bə ıştə boği diə bıkəy, əy bənəy navkonəni reçin oqəti, çumçıko əv har koədə tovığe, bəy çoki damedə.

-Az ıştı otovi bə vırə bərosniyem, çumçıko bə ıştı sıxanon sərostəti bovə kardəm. Az ıştənən bə ıştə boği bə holi diə kardeədə bunqin(qəmqin) bedəbim, bə ıştə şəkbəluəti səbin bəy diə karde zındənıbim.

-Həni tı, ğurbinə Maqui-Suvari, rohət be bəzıneş, bə ıştə şikati cəvobı səy, aşiş bıbi, ıştı boğ ijənən vıl oj bəkarde, əvindon de ıştə reçinəti hədəyon(təəccüb) obəqəte.

Maqui-Suvari bə kə şe, ıştə kinəş aşiş karde. Yezdeqerd bə vəziri iyən bə Təhminə xanumi molyətinə baxşəonış doy. Bə Buxari- Coni qılə zərə asp de çı əy səpe nıştə aspbəpo, binim çı əy dastədə zumrudə ğılınc, sədə de bululi reç doə bıə telənə tac hestbe, bə Təhminə ısətboy şahi xəzinədə bıə həmə molyətinə oroş-doroşon(bər-bəzək) baxşəş karde. Im ğəzyə bəpeşt, binim sərvili əjiyon qəvədə qardedəbe, Buxari-Con de ıştə jeni dust be, de əy ijən hərəbaxt jiyəy.  Çokə odəmon bə əvon diə kardeədə şo, bevəcə odəmon ısətboy ğo bedəbin.

Çı əxlaqə ovoxtomoni bəpeşt Yezdeqerd de dəvləti koon ğal bey binoş karde, mande həni dibe.  Keşvəri məmuron, kahinon şura əhəşon, şahi nokəon, hovozəkəon bənəy bə ıştə şahi keşvərışon luç kardəbe. Jəqo kələntərə keşvəri i qılə nom mandəbe. Həmə xəlqon mijon, adəton ıştən bo ıştə, be əlaqə jidəbin. Ləşkərədə har qılə xəlq ıştə milliyə oləti, əbjori, ıştə canqkardə çəmi oqətəşbe.

Hukməti bədəxlaqəti keşvəri bə bevəcə hol noəşbe, keşvər nəsm bey holədə be. Im hol bə dıminə xəlifə Uməriro dastbəvərzin be. İslami otəşpərəston dılədə  pevılo kardero Uməri əyo 635-minə sori Bə İron,Sasaniyon imperiya kuti  dıjdə ləşkərış vığande. Ərəbon Kadesiyada bə farson bac oməyn,  Mesopotamiyaşon qəte.  Çı canqi penc sor dəvardə bəpeşt xəlifə Uməri bə İron  de Səədiyə Vəkəsiyə,Əbul Məcani, Amibni Atabiyə nomədə  ləşkərəvonon yoləti nuə ləşkəron dəroş karde.  641-minə sorədə ərəbon bə İroni ləşkəri  Nəxavəndədə orəxnə zərbəşon jəy, ıştə roədə bə əvon qavuə(rast gələn) vilon(şəhər) iyən diyon vırtı-vıloşon karde, Ərəfati rostəçəmədə bıə sərvil Ktesifoni qətışone.  Zərə, bululə reçış nıbə həmə kitobon bə ru şodoəbin, de molyətinə sığon reç doə bıə kitobon həmə bə Mədinə, bə xəlifə rot kırniə be. Çı kitobon otəşpərəston dini kitobon bey famə Uməri  reçon oçıniyə bəpeşt əvoni bo sute otov oməy, mande romavıjon əvonışon hırişone, bo omutero bə Roma bardışone.

Yezdeqerd ım rısvoətiku ıştə sərvili, ıştə xıyzoni haştışe, bə Xorasan vite, de co nomi qılə osyovoni kədə niyon be. Osyovoni əvış zınəy, çı əy qiş obıri, çı  əy mardə səpe votışe: “Az ıştə luç bıə xəlqi iyən nəsm bıə keşvəri ğısosım səy”.

Im canqədə Buxari-Con iyən Təhminə, binim de  merdə oləti de ərəbon canq kardəbe, mardin.

Şahi xıyzon iyən sə-bınış nıbə dəvlət bə Mədinə bardə bin. Xəlifə Umər bə Yezdeqerdi kinon de ğurbi rəviyəy(yanaşdı), bə çı əvon nav çok beşe. Har qılə şazdə xanum de ıştə piyəy bə keşvəri tovığon iyən ğurbinə ləşkərəvonon- iminə kinə Şəhrəbanu bə İmom Huseyni, dıminə-bə Muhəmməd ibn Əbubəkri, seminə- bə Abdulla ibn Zubeyri bə şu şin.

De İroni canqi həşt sor dəvardə bəpeşt, xəlifə Umər marde, Osman xəlifə be(644-minə sorədə), həmə otəşprəston, ğılınco dəvarde tarsiku, islami qəbul kardey tovədə mandin.

De jıqo ro, Sasaniyon dıjdə imperiya, binim ısətnə İroni, Mesopotamiya, Erməıniston, Əfqaniston, Bəluciston iyən Turani bə eqırd səşbe, 652-minə sorədə nəsm be.

Rusi zıvonədə qırdəəkə: Teymurbəy Bayrəməlibəyov

Rusi zıvono peyəqordon: Diana Montgomeri